Yapay zekâ ile tüm problemlerimize çözüm bulunabilir mi?

ChatGPT veya diğer yapay zekâ uygulamalarının giderek daha yaygın bir şekilde kullanılmaya başlandığını biliyor ve görüyoruz.

Aklıma, “Acaba ChatGPT turizm için Antalya’ya neler önerirdi?” sorusu geldi ve sordum. Kelimelere ve metne herhangi bir düzeltme yapmadan aldığım yanıtı siz Tourism Today okuyucularıyla paylaşmak istedim.

Aslında çözümsüzlüğe mahkûm gibi hissettiğimiz birçok konu - Ülke sorunları, ekonomi, şehirleşme gibi - için çözüm yollarına ulaşmak artık çok daha kolay.

Tabii, çözüm istemeyenler için yapılabilecek bir şey yok.

Soru: Sayın ChatGPT, Antalya’nın uzun yıllar boyunca yaşanabilir bir şehir olarak kalması, kentte yaşayanların yaşam kalitesinin artması, turizmin daha nitelikli ve sürdürülebilir şekilde devam etmesi ile doğanın korunması için; bölgesel veya yerel yöneticilere önereceğiniz şehirleşme ve turizm politikaları kapsamında 15 maddelik bir eylem planı ne olurdu?

Cevap: Sayın İbrahim Bey, çok değerli bir soru sordunuz. Antalya’nın hem turizm kenti kimliğini koruyarak uzun vadede yaşanabilir, sürdürülebilir ve yüksek yaşam kalitesine sahip bir şehir olarak kalması için geliştirilecek politikalar; şehir planlama, çevre yönetimi, turizm vizyonu, ulaşım, eğitim ve yerel yönetim işbirliği gibi çok yönlü bir yaklaşımla ele alınmalı.

Aşağıda, ChatGPT tarafından Antalya için hazırlanmış 15 maddelik sürdürülebilir gelişim, şehirleşme ve turizm eylem planı yer almaktadır.

1.    Akıllı Şehir Planlaması

• Şehrin büyümesi doğu-batı ekseninde kontrollü olmalı, tarım arazileri ve yeşil alanlar yapılaşmadan korunmalı.
• Altyapı (su, enerji, kanalizasyon) kapasitesi dikkate alınarak nüfus artışına göre planlanmalı.

2. Kıyı Koruma Yasasının Güçlendirilmesi

• Kıyı şeridinde yeni yapılaşmalara sınırlama getirilmeli.
• Mevcut otellerin denizle mesafesi içinde kalan halka açık plajlar korunmalı ve erişim engellenmemeli.

3. Turizmde Niteliğe Odaklı Büyüme

• “Ucuz paket turizmi” yerine, doğa, sağlık, kültür ve gastronomi turizmine yönelme teşvik edilmeli.
• Yüksek gelirli, uzun süreli konaklayan misafir profiline yönelik destinasyon stratejisi geliştirilmeli.

4. Yerel Halkın Yaşam Kalitesini Önceliklendirme

• Turizm gelirlerinden elde edilen verginin belirli bir yüzdesi (örneğin %5) “yerel yaşam fonu”na aktarılmalı: altyapı, park, toplu taşıma, eğitim yatırımları için kullanılmalı.

5. Tarım ve Turizm Entegrasyonu

• Yerel üreticiler ile oteller arasında “yerel ürün tedarik protokolü” zorunlu hale getirilmeli.
• Organik pazarlar, agro-turizm köyleri desteklenmeli.

6. Yeşil Ulaşım Ağı

• Antalya merkezinden Kemer, Belek, Side, Alanya hattına çevreci elektrikli otobüs ve raylı sistem bağlantısı kurulmalı.
• Bisiklet yolları ve yaya dostu alanlar artırılmalı.

7. Enerji Verimliliği ve Güneş Şehri Antalya Projesi

• Tüm kamu binaları, oteller ve konutlarda güneş enerjisi kullanımına geçiş teşvik edilmeli.
• Güneş panellerine yatırım yapanlara vergi indirimi sağlanmalı.
  
  

8. Atık Yönetimi ve Su Kaynaklarının Korunması

• Oteller için atık su arıtma ve geri kazanım zorunlu hale getirilmeli.
• Yağmur suyu toplama sistemleri ve gri su geri dönüşüm uygulamaları desteklenmeli.
  
  

9. Kültürel ve Tarihi Mirasın Korunması

• Kaleiçi, Termessos, Perge gibi bölgelerde yapılaşma ve yoğun turistik baskı sınırlandırılmalı.
• Yerel kimliği yansıtan el sanatları, müzik, gastronomi ve mimari projeler desteklenmeli.
  
  

10. Afet ve İklim Dayanıklılığı

• Antalya’nın orman yangını, sel ve sıcak hava dalgalarına karşı “iklim adaptasyon master planı” hazırlanmalı.
• Yeşil kuşak orman alanları genişletilmeli, yangın erken uyarı sistemleri kurulmalı.
  
  

11. Eğitim ve Bilinçlendirme Programları

• Okullarda “sürdürülebilir turizm” ve “çevre bilinci” dersleri verilmesi teşvik edilmeli.
• Otel çalışanları için çevre yönetimi ve enerji tasarrufu eğitimleri zorunlu hale getirilmeli.
  
  

12. Mevsim Dışı Turizm Politikası

• Kış döneminde kongre, spor, sağlık ve eğitim turizmine odaklanarak 12 ay turizm hedeflenmeli.
• Üniversiteler, spor kulüpleri ve sağlık kuruluşlarıyla iş birliği yapılmalı.
  
  

13. Kentsel Dönüşümde Estetik ve Doğa Dostu Yaklaşım

• Beton yoğunluğunu azaltan, yeşil cepheli, enerji verimli bina standartları getirilmeli.
• Yeni binalar için “yeşil bina sertifikası” zorunluluğu getirilmeli.
  
  

14. Yerel Yönetim - Turizm Sektörü İş Birliği Konseyi

• Belediye, valilik, otelciler, STK’lar ve üniversitelerin temsil edildiği “Antalya Sürdürülebilir Turizm Konseyi” oluşturulmalı.
• Ortak karar alma kültürü geliştirilerek kısa vadeli rant yerine uzun vadeli fayda hedeflenmeli.
  
  

15. Marka Şehir Antalya – Yaşam ve Kalite Vizyonu

• Antalya, sadece bir turizm merkezi değil, “yaşanacak şehir” olarak konumlandırılmalı.
• Kültür, sanat, yeşil yaşam ve yenilikçi teknolojiyle bütünleşen şehir kimliği yaratılmalı.

Sonuç:
Bu plan, Antalya’yı sadece “turistik bir destinasyon” olmaktan çıkarıp, sürdürülebilir yaşamın, çevre bilincinin ve kültürel zenginliğin başkenti yapabilir. Önemli olan, yerel yönetimlerin bu politikaları seçim dönemlerinin ötesinde, uzun vadeli şehir vizyonu haline getirmesidir.

Ben kelimesi kelimesine bütün önerilere katılıyorum; Ama %100 eminim ki bunlar uygulanmayacak. Allah yolumuzu açık etsin.

İbrahim ÇELİK