Yaklaşık 20 yıl boyunca TÜRSAB Başkanlığı koltuğunda oturan Başaran Ulusoy, uzun bir aradan sonra Turizm Güncel’e konuştu. Sektörün çok zor bir dönemden geçtiğini kaydeden Ulusoy, Bakan Ersoy’a, “Konseyi topla” çağrısı yaptı.

Türkiye turizm sektörünün en bilindik simalarından Başaran Ulusoy, uzun bir aranın ardından sessizliğini bozdu. Pandemi döneminde koronavirüse yakalanıp 19 gün entübe olan, sonrasında ise peş peşe cerrahi operasyonlar geçiren Başaran Ulusoy, “Azrail ile karşılaştım. Sen Of’lusun biraz daha kal” dedi diyor.
“DEVLET DE KUCAKLAMASINI BİLMELİ”

“Şu anda sektörün durumunu nasıl görüyorsunuz?” diye sorduğumuz Başaran Ulusoy, “Sektörün dışında değilim. Bana sorulduğunda yardımcı olmaya çalışıyorum. Dönem kavga değil, birbirimize sarılma, kenetlenme zamanı. Acentesi, oteli, rehberi ve ulaşımcısı... muhakkak bir araya gelebilmeli ve sayın Bakanın son 20 yılda görev yapmış turizm STK başkanlarını bir araya getirmeli. Devlet ve damatla kavga edilmez ama devlet de kucaklamasını bilmeli. Birisi saygıyı, öbürü sevgiyi gösterecek” dedi.

“AJANS VERGİSİNİN CİRODAN ALINMASI OLMAZ”

Turizm Geliştirme Ajansı Payı ve Konaklama Vergisi adı altında sektörden iki vergi toplandığını hatırlatan Başaran Ulusoy, “Çok güzel bir uygulama ama bunun cirodan alınması olmaz, yanlış. Çünkü işte 2022 yılında da gelir yok, zarar olacak. Bunun üzerine bir de TGA payı vereceksin. Bu mantıklı bir şey değil. Acenteler bunun altından kalkamaz. Bu sefer merdiven altı işler yapılmaya başlanacak. Öte taraftan toplanan bir şehir vergisi (Konaklama Vergisi) var. Bu verginin merkezi bütçeye değil yerel yönetimlere girtmesi lazım. Ayrıca, Ajans vergi ödüyorsun ve bir de ödediğin verginin makbuzunu Bakanlığın sistemine giriyorsun. İşleri zorlaştırmak değil, kolaylaştırmak lazım” diye konuştu.

“VERGİLER DONDURULMALI”

Turizm sektörünün büyük krizlerden geçtiğine dikkat çeken Ulusoy, “Şu anda sektörle ilgili vergiler dondurulmalı. Burada Bakana iş düşüyor. Son 20 yılda Irak Savaşı, terör saldırıları, uçak düşürme, darbe girişimi, pandemi ve şimdi de Rusya-Ukrayna savaşıyla karşı karşıyayız. Tam kendimizi toparladık diyoruz bir anda yeni bir şey çıkıyor.  Rusya ve Ukrayna bizim en iyi müşterilerimiz ve bu savaştan en büyük zararı biz görüyoruz.”

“TGA’NIN TOPLADIĞI PARALARLA SÖNDÜRME UÇAĞI ALINMALI”

Ulusoy, “Şu anda bakanlık koltuğunda siz otursaydınız ne yapardınız?” şeklindeki sorumuza işe şu yanıtı verdi: Sektörü dinlerdim. Dünya ne yapıyor, İspanya, İtalya ne yapıyor diye bakarım. Şu anda bakanın acilen turizm sektörünün bileşenleri toplantıya çağırmazı lazım. Turizm Geliştirme Ajansı için toplanan paryı ne yapıyorsun? Ankara’ya gönderiyorsun. O toplanan paralarla acil olarak yangın söndürme uçağı alınması, sektörün buna ön ayak olması lazım. Çevrenin, yaylaların korunması şart. Karadeniz 1250 km. Buraya 12-13 tane çöp fabrikasının kurulması lazım. Karadeniz çöp denizine dönüyor...

“İÇİMİZDEN BİRİ BAKAN OLDU DİYE ÇOK SEVİNMİŞTİK”

En önemlisi kucaklaşmak, birbirine anlayış göstermek. Bakan yabancı değil ki, içimizden birisi. Hem otelci, hem acenteci hem taşımacı. İçimizden biri bakan oldu diye çok sevinmiştik. Aynı sevinci hala paylaşıyorum ama sektörü kucaklaması lazım. Buradan kendisine sesleniyorum. Sektörün son 20 yıldaki yöneticilerini, yani turizm sektörünün senatosunu topla. Eğer dünü hatırlamazsan, yarın ne yapacağını bilemezsin. Bakan sektörü toplamalı ve ‘nerede hata yapıyoruz’ diye düşünmeli.

“SEKTÖR DERTLİ VE YARALI”

“Ersoy’un Bakanlık koltuğuna oturması sektörün kimi kesimlerinde mutluluk kimi kesimlerde de düş kırıklığı yarattı. Sizin gözünüzde Bakan beyin karnesi nasıl?” sorusuna Ulusoy, “Bu konuda sektörün görüşleri alınmadan bir şey söylemek mümkün değil. Sektör şu anda dertli ve yaralı vaziyette. Bakanın sektöre merhem olması lazım. Bakana burada çok iş düşüyor. 2023 sonunda kadar sektöre destek sağlamak gerekiyor. Ajans vergisi ve konaklama vergisinin 2023’e kadar dondurulması lazım. Şu anda ihtiyacımız olan şey buzdolabı. Ne yapılması gerektiğini bakan biliyor. Belki benim de bir katkım olacak, belki Sinan Vardar, Timur Bayındır, Ahmet Barut bir şey söyleyecek, katkı koyacak... 

“BAKAN TURİZM SENATOSUNU TOPLAMALI”

TÜRSAB’ın bilgi birikimini ortaya koyması lazım. Bu trende lokomotife kim kömür atıyorsa, atmaya devam etmesi lazım. Ama ne olursa olsun, Bakan beyin bu senatoyu toplaması turizm sektörünü ameliyat masasına yatırması lazım. Sektörün her kanadı kendi defterini alıp gelecek ama burada en deneyimli olan da TÜRSAB. Türk turizminin belleği TÜRSAB. Tamam yatırımlar yapılıyor, yatırımcılarımız başarılı ama bunları pazarlayacak olanlar ellerinde çantalarıyla ülke ülke , şehir şehir gezen TÜRSAB üyesi seyahat acenteleridir.

“TÜRSAB’DAKİ BİLGİ BİRİKİMİ HİÇBİR YERDE YOK”

A acentesi ile B acentesinin vereceği reklam arasında fark var. Biz 45-50 sektöre hizmet ediyoruz. Bizde yatırımcı da, otelci de, rehber de ulaşımcı da var. TÜRSAB’daki bilgi birikim hiçbir yerde yok. X acentesi ile Y acentesinin müşteri kitlesi farklı. Benim hitap ettiğim kitle başka, diğerininki başka. Kültür tutu yapan var, gastronomi turu yapan var, gemi turu yapan var, yayla turu yapan var... Türkiye’de gastronomi turizmini ortaya koyan TÜRSAB’dır. İlk biz başlattık Hürriyet gazetesi ile birlikte....

“BEN ERSOY’A DA BAŞKANLIK YAPTIM”

Bakan beyin benim çağrıma uyup turizm sektörünün senatosunu toplayacağına inanıyorum. Çünkü alınması gereken kısa, orta ve uzun vadeli kararlar var. Irak savaşından dolayı ABD’den 25 milyar dolar alacaklıyız. Buradaki savaştan biz 25 milyar dolar kaybettik. Her hadise Türkiye’ye zarar veriyor. Bu zararların önüne geçmek için neler yapılması gerektiğini konuşmak zorundayız. Ben bakan Ersoy’a da başkanlık yaptım. Süratli hareket etmemiz lazım. Kendi derdini söyleyemeyen acente var. Yazık, günah. Buralara kolay gelmedi bu sektör. Şu anda Avrupa’daki 60 milyar euroluk sağlık turizmi pazarından 3 milyar euro pay alma potansiyelimiz var. Türkiye’nin her yeri hazine. Kazıyorsun bir Bergama çıkıyor, bir Göbeklitepe çıkıyor...

“ORTAK AKILLA HAREKET ETMEMİZ LAZIM”

Galataport yapılmış açılacak, herkes umudunu buraya bağlamış. İnşallah bir aksilik olmaz. İstanbul-Laleli şu anda kan ağlıyor. Bavul turizmi de bitmiş. Bunları konuşalım. Konuşmaktan, istişare etmekten zarar gelmez. Tek kişinin aklıyla değil, ortak akılla hareket etmemiz lazım. Devletin kucaklaması lazım. Kırgınlık, dargınlık yok; böyle bir lüksümüz yok.”

“TÜRSAB’IN 50 YILLIK HAFIZASININ 25’İ BENDE”

“TÜRSAB üyesi acenteler bugünkü yönetimin etrafında kenetlenmeli” diyen Başaran Ulusoy, “Otelciler kenetlenmeli, yatırımcılar kenetlenmeli, taşımacılar kenetlenmeli. Ve tekrar ayağa kalkacağız. Elimizde tekrar valizler çantalar dünyayı dolanmaya başlayacağız. Çıkarma yapmamız, herkese ‘Türkiye güvenilir ülkedir’ mesajını vermemiz lazım. Bunları geçmişte yaptık biz. Bana ne görev düşüyorsa ben yardıma hazırım. Çünkü TÜRSAB’ın 50 yıllık hafızasının 25 yılı benle geçmiş. Firuz beye de aynı şeyi söylüyorum.” şeklinde konuştu.

“Irak, Cezayir, Libya, Fas vizeleri TÜRSAB’ın elinden alınıp bir kişiye verildi”

Irak, Cezayir, Libya, Fas vizelerinin yeniden TÜRSAB tarafından verilmesi gerektiğini ifade eden Başaran Ulusoy, “Bunun tüm acentelere dağıtılması lazım.  Bu hak TÜRSAB’da idi bir tane acenteye verilmiş. Dışişleri Bakanımızdan rica ediyorum bu vizeleri TÜRSAB kanalıyla acentelere dağıtın.  Neden TÜRSAB’ın elinden bunu da anlamakta güçlük çekiyorum. Bunu TÜRSAB’ın elinden alıp kardeşi ile beraber bir acenteye verdiler.” dedi.

“MÜZE BİLETLERİ DE TÜRSAB’A VERİLMELİ”

Benzer bir durumun müze biletleri için de geçerli olduğunun altını çizen Ulusoy, “Müze biletlerinin dağıtımını da TÜRSAB yapıyordu. Yüzde 25 indirimli alıp acentelere yüzde 22-23 indirimli veriyorduk. Bu hakkımızı elimizden aldılar. Kütür ve Turizm Bakanımızdan bu hakkımızın da iade edilmesini sitiyoruz. Bu ikisi TÜRSAB’ın başlıca gelir kaynağıydı. Bu gelirlerle biz müzelerin onarımını ve turnikelerini yaptık, bilgisayarlarını aldık. Bunlara yatırım yaptık. Bu yatırımı yaptıktan sonra ihaleye çıkıyorsunuz ve yabancı bir şirkete veriyorsunuz. Vizeler de müze biletleri de bizim hakkımız. TÜRSAB yönetiminin de karar alıp bu konuda talepte bulunması lazım. UKDAŞ’ı yapan, KOMER’i yapan TÜRSAB. Bu kurumları işlevsiz bırakmayalım.” ifadelerini kullandı.

“SEKTÖRÜMLE GURUR DUYUYORUM”

TÜRSAB’ın şu anki yönetimi gökten zembille inmedi, içimizden çıktı. Şimdi her şeyi buzdolabına kaldıracağız. Kenetlenmemiz lazım. Eğer TÜRSAB’da kavga olursa sektör zarar görür. TÜRSAB ile Bakanlık kavgalı olursa ülke zarar görür. Bu nedenle üçüncü defa yineliyorum. İvedilikle Turizm Senatosunu toplayın. Oturup konuşalım, asgari müşterekte buluşalım. Ben bu kuruma siyaseti, futbolu, cemaatleri sokmadım. Biz turizmde buluştuk.

Çok büyük sağlık problemleri yaşadınız, zor günler geçirdiniz. Biraz anlatır mısınız?

Ağır bir pandemi geçirdim. 19 gün entübe oldum. Çıktım 25 gün yoğun bakımda kaldım. Peşinden safra kesesi ve mide ameliyatları oldum. Azrail nerelisin? Dedi Ofluyum dedim. O zaman biraz daha dur dedi.

“DESTEK OLMAMIZ LAZIM”

Bu süreçte sektör arayıp sordu mu, ilgilendi mi sizinle?

Ha bu koltukta oturmuşum, ha TÜRSAB koltuğunda. Kırgın ve küskün olanlar dahil, aramayan, sormayan kalmadı. Bakan bey de aradı. Zor bir zamandan geçtik ama sektör vefasını gösterdi.  

TÜRSAB yönetimi ile kırgınlığınız var mı?

Bizim aramızda kırgınlık olmaz, bizimki kayıkçı kavgası. Açılınca başlar, karaya dönünce biter. Mevcut başkan da görevini yapmaya uğraşıyor. Destek olmamız lazım. Arkasında bizi hissetmesi lazım.

Savaş Daş – TurizmGüncel