Batı Toroslar’ın kuzeydoğusunda bulunan, Burdur’un doğa harikası İnsuyu Mağarası; Türkiye’nin en çok ziyaret edilen mağaralarından birisi olma özelliğini taşıyor. 1965 yılında turistik ziyaretlere açılan Burdur’daki mağara, aynı zamanda Türkiye’nin ilk turizme açılan mağarası oluşu ile de dikkat çekiyor.
Mağaranın oluşumu karstik yapısının zamanla aşınması sonucunda meydana gelen sarkıt ve dikitlerlere dayanıyor. Bir zamanlar içerisinde bulunan 9 adet gölün kuruması ile birlikte keşfedilen mağaranın 2. bölümü; gezilmesinin çok daha zor olması nedeniyle macera arayan, donanımlı grupların rotası haline geliyor.
Ayrıca eski zamanlardan günümüze kadar gelen “Burdur Canavarı” ve “Asumda ve Severianus” gibi şehir efsaneleri mağaraya olan ilginin artmasında önemli rol oynuyor. İnsuyu Mağarasına gelen çiftlerin ömür boyu ayrılmayacağına inanılıyor.
1965 yılında Vali Vefik Kitapçıgil, Türkiye Mağaracılık Araştırma Cemiyeti Başkanı Temuçin Aygen ve Jeolog M. Nihat Coşkun’un katkılarıyla ziyarete açılan İnsuyu Mağarası 1976 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından I. Derece Doğal Sit Alanı olarak tescil edilmiştir.
