Kültür ve Turizm Bakanlığının restorasyonunu özgün malzemeler kullanarak gerçekleştirdiği, İstanbul’un simge yapılarından Kız Kulesi kapılarını açıyor. 2. Mahmut dönemindeki orijinal haline sadık kalınarak restore edilen ve yapıya sonradan eklenen ve karakterine uygun olmayan eklentilerden arındırılan Kız Kulesi, 2 yıl aradan sonra 11 Mayıs’ta ziyarete açılacak. Böylece, bugüne kadar İstanbulluların İstanbul’dan izlediği Kız Kulesi, artık kuleden İstanbul’un doyasıya izlendiği bir anıt müze olarak yoluna devam edecek.
İstanbul’un ikonik yapılarından olan ve tarihi M.Ö.
410 yılına kadar uzanan Kız Kulesi, Kültür ve Turizm Bakanlığınca Eylül 2021’de
başlatılan kapsamlı restorasyon çalışmalarının ardından, 11 Mayıs’ta anıt müze
olarak ziyarete açılıyor. Uluslararası restorasyon ilkeleri ışığında ve Prof.
Dr. Feridun Çılı, Prof. Dr. Zeynep Ahunbay ve Ağahan Mimarlık Ödülü sahibi
Mimar Han Tümertekin’den oluşan bilim kurulunun rehberliğinde gerçekleştirilen
restorasyon çalışmaları sonucu, 2. Mahmut dönemindeki orijinal haline kavuşan
Kız Kulesi, yeniden İstanbul'un gözbebeği haline gelecek.
İki yıl önce başlatılan çalışmalar sırasında Kız
Kulesi’nin zaman içerisinde geçirdiği onarımlarda kullanılan beton ve çimento
içeriğindeki tuzlar ve diğer kimyasallar nedeniyle zarar gördüğü, taşıyıcı
kolon ve kirişlerin bile birbirine bağlı olmadığı anlaşılmıştı. Yapılan
incelemeler, oluşabilecek büyük bir depremde İstanbul’un göz bebeği olan Kız
Kulesinin bütünüyle zarar göreceğini de gözler önüne sermişti.
ÖZGÜN HALİNE KAVUŞTURULDU
Başlatılan restorasyon çalışmalarında günümüze ulaşmış kaynaklardaki en çok
bilgi ve belgenin olduğu 18. yüzyıl sonu verileri kullanıldı. Bu bilgiler ışığında kule ve kale bölümündeki
özgün olmayan çatı ilaveleri kaldırılarak özgün durumuna getirildi. Süreç
boyunca kimyasal analizler, georadar görüntüleme sistemleri, lazer tarayıcılar
gibi teknolojilerle yapının statik sorunları tespit edildi ve güçlendirme
yöntemleri belirlendi. Georadar çalışmaları sırasında içinde boşluk gözlemlenen
özgün duvarların enjeksiyon yöntemiyle güçlendirilmesi yapıldı.
Yapının tarihi beden duvarları, paslanmaz çelikten
görünmez gergilerle güçlendirildi ve kale bölümünün özgün dendan duvarları
ortaya çıkarıldı. Balkon döşeme karkası üzerinde ahşap taşıyıcılarla duvar ve
kubbe aslına uygun olarak oluşturuldu, duvarların ahşap kaplamaları tamamlandı
ve dekoratif öğelerinin imalatı yapıldı. Kubbe ise özgün malzemesi olan
kurşunla kaplandı. Bakır alem ise konservasyon çalışmaları yapılarak altın
varak ile kaplandı. Özgün aleme zarar vermeden yanına yıldırımdan korunma
amaçlı paratoner yapıldı.
Yapılan çalışmalar sonucu ziyaretçilerin avluda
bulunan ahşap seğirdim terasında da dolaşarak merdivenlerden kuleye
çıkabileceği ve İstanbul’u diledikleri gibi izleyebilecekleri alanlar
oluşturuldu. Tüm bu çalışmalar sonucunda, bugüne kadar İstanbulluların
İstanbul’dan izlediği Kız Kulesi, artık kuleden İstanbul’un doyasıya izlendiği
bir anıt müze olarak yoluna devam edecek.
DEPREME KARŞI TÜM ÖNLEMLER ALINDI
Öte yandan restorasyon çalışmaları sonucu, olası bir deprem veya zemin
hareketinde yapının zarar görmemesi için ada etrafına çelik-beton bütünleşik
kazıklar da yapıldı. Yapı çevresi betonarme destek kirişleri ve donatılı saha
betonarme döşemesiyle ada etrafındaki ana kayaca ankre kazıklardan destek
alarak güçlendirildi.
Kız Kulesi’nin sağlam bir şekilde gelecek kuşaklara
aktarılması için ada, ortalama 25 metre derinlikte 201 kazık ile çepeçevre
tahkim edildi, özellikle hakim dalganın yüksek olduğu kuzey, batı ve güney-batı
yönünde palyeli tahkimat ile dalga etkilerine karşı korunaklı hale getirildi.
Kule çevresindeki platform da tamamen yenilendi.
Tüm bu çalışmalara ilave olarak, Kız Kulesi’ne giden
temiz su hattı elden geçirildi, enerji hatlarının yenilenmesi yapıldı. Eski
durumda pis su arıtma ünitesi ya da kanalizasyona erişim bulunmadığı için
bununla ilgili yer altı biyolojik arıtma sistemi de yapıldı. Çevre düzenlemesi
kapsamında ziyaretçilerin oturup dinlenebileceği, aynı zamanda dalgalara karşı
set oluşturan ve aydınlatma cihazlarına sahip deniz ortamına dayanıklı prekast
üniteler yerleştirildi.
KIZ KULESİ’NİN HİKAYESİ IŞIKLARLA
ANLATILACAK
11 Mayıs’ta kapılarını ziyaretçilerine açacak olan Kız Kulesi’nin İstanbul’da
yeniden bir cazibe merkezi haline gelmesi de planlanıyor. Bu sebeple Kız Kulesi
ve Galata Kulesi arasında şiirlere ve hikayelere konu olan aşkı anlatan eşsiz
bir ışık ve ses gösterisi de tasarlandı. İlk gösteri Kız Kulesi’nin ziyarete
açılacağı 11 Mayıs Perşembe akşamı, saat 21.00’de yapılacak ve her akşam aynı
saatte tekrar edilecek.
Öte yandan Kız Kulesi
hakkında tarihsel tüm bilgilere, restorasyon çalışmalarında gerçekleştirilen
imalatlar ve elde edilen verilerle ilgili tüm detaylı raporlara, Kız Kulesi’ne
ait www.kizkulesi.gov.tr internet sitesi üzerinden ulaşılabilir.