İstanbul Turizm Derneği Başkanı ve Travel Shop Booking Yönetim Kurulu Başkanı Murtaza Kalender, turizm sektörü için 2025 yılının ilk yarısını değerlendirdi.

Kalender’in açıklamaları şöyle: “Türkiye, turizmde büyük bir potansiyele sahip. Ancak bu potansiyelin ekonomik karşılığa dönüşmesi için artık bakış açımızı değiştirmemiz gerekiyor. Turizme yalnızca rakamsal olarak değil, sahadaki gerçek dinamikleri dikkate alarak yaklaşmalıyız.

Geçtiğimiz hafta Bodrum’da yaptığım saha ziyaretleri, bu değişimin ne kadar gerekli olduğunu açıkça ortaya koydu. İstanbul-Bodrum uçuşlarının tamamı doluydu, ancak aynı yoğunluğu Bodrum’un otellerinde, restoranlarında ya da sokaklarında göremedik. Uçaklar dolu ama işletmeler boştu.

Görünen ile gerçek arasında fark var
Bodrum’da birçok otelci, esnaf ve işletmeci ile bir araya geldim. İlk bakışta hareketli bir sezon izlenimi veriyor olsa da aslında turizm geliri açısından durum beklenenin çok altında. Bunun nedeni, Bodrum’a gelen yerli turistlerin büyük kısmının kendi evlerinde kalıyor olması. Bu da konaklama ve yeme-içme sektörüne beklenen katkıyı sunmuyor.

“Bodrum Pahalı” algısı
Toplumda sıkça karşılaştığımız ‘Bodrum çok pahalı’ algısına katılmıyorum. Elbette lüks restoranlar yüksek fiyatlı; ancak bu işletmeler zaten üst gelir grubuna hitap ediyor. Geniş kitlelerin tercih ettiği restoran ve kafelerde fiyatlar İstanbul’un birçok bölgesine kıyasla daha makul. Örneğin, Bodrum’daki bir balık restoranında ödenecek hesap, zaman zaman İstanbul’un Kumkapı’sından bile daha uygun olabiliyor.

Yabancı turist neden azaldı?
Eskiden Bodrum, Kuşadası, Fethiye sokaklarında İngiliz, İrlandalı ve Alman turistler görülürdü. Bugün ise durum dramatik biçimde farklı. Yabancı turist sayısında ciddi bir düşüş var. Bu düşüşün iki temel sebebi bulunuyor:

- Ulaşım erişimi ve fiyatları: Avrupa’da turistler 20-90 Euro’ya farklı ülkelere seyahat edebiliyor. Türkiye’ye ise tarifeli sefer sayısı az ve uçuş fiyatları 500-1000 Euro aralığında. Bu fark, tercihleri doğrudan etkiliyor.

- Vize süreçleri ve maliyetleri: Türkiye, birçok ülkeye göre daha yüksek vize ücreti talep ediyor. 400 dolara kadar çıkan vize maliyetleri, aracı kurumların ve ek hizmetlerin etkisiyle daha da artıyor. Mısır 35 dolara vize verirken, Vietnam ve Balkan ülkeleri “kapıda vize” kolaylığı sunuyor. Bu noktada Türkiye cazibesini kaybediyor.

Ulaşım, vize ve tanıtımda reform
Turizmde yeniden ivme kazanmak istiyorsak, cesur ve gerçekçi adımlar atmalıyız:

- Bodrum ve benzeri merkezlere daha fazla düşük maliyetli tarifeli uçuş konulmalı,

- Vize süreçleri sadeleştirilmeli, aracı kurumların rolü azaltılmalı,

- Vize ücretleri 100 doların altına çekilmeli,

- Türkiye’nin turistik değerleri hem yurt içinde hem yurt dışında stratejik tanıtım kampanyalarıyla anlatılmalı,

2026’ya hazırlanmalıyız
Bugün harekete geçmezsek, 2025 yılı turizm açısından beklenen performansı gösteremeyebilir. Ancak alınacak doğru kararlarla 2026, Türkiye’nin turizmde yeniden atağa geçtiği bir yıl olabilir. Bu da ancak doğru çalışmayla ve empatiyle kurulmuş stratejilerle mümkün.

Hep birlikte başarabiliriz
Türkiye hâlâ güçlü bir turizm markası olabilir. Ancak bunun için ezberleri bozmalı, geçmiş başarılarla yetinmemeli ve sektörün tamamında zihinsel bir dönüşüm başlatmalıyız. Turizm, yalnızca tanıtımla değil; kolaylıkla, erişilebilirlikle ve güvenle büyür. Artık itirazlarımızı çözüme dönüştürme zamanıdır.