Ufuk PATUR
PLANCIA MAGNA
Tarihteki ilk kadın belediye başkanı olarak öngörülen ve Perge antik kenti ile bütünleşmiş, yaşadığı dönem birçok zorlukla karşılaşmış ve Anadolu’dan aldığı güç ile bugün halen adından bahsedilen ve yaptığı şehircilik ile örnek alınan güçlü bir kadın Plancia Magna.
Anadolu’da antik dönemlerde güçlü tapınımlar görmüş Kibele ve Artemis gibi tanrıçalardan ilham almış ve kendi şehrini zamanının çok ötesine taşımış güçlü ve kararlı bir kadın Plancia Magna.
Varlıklı bir aileden gelmesi onu rahatlığa değil tam aksine çalışmaya, üretmeye ve şehri için bir şeyler yapmaya yöneltmiştir. Bugün Perge antik kentinde birçok yapıda finansal emeği bulunan Plancia Manga, özellikle şehrin yaşayanları için yaptıkları sonucunda halk tarafından da benimsenmiş ve birçok farklı unvan ile halk tarafından onurlandırılmıştır. Bu unvanlardan bazıları ‘bizim şehrin kızı’, ‘büyük’ ve belki de en önemlisi ‘Artemis tapınağı ömür boyu rahibeliği’dir.
Yaşadığı dönem olan M. S. 1. Ve 2. Y. y. arası Roma İmparatorluğu döneminde kadınların sosyo-kültürel hayattaki imkanlarına bakacak olursak, Plancia Magna’nın gerçekten bir mucizeyi gerçekleştirdiğini görebilir ve sınırların çok ötesinde yaşadığını söyleyebiliriz.
Yazımın başında söylediğim gibi Plancia Magna’nın tüm gücünü Anadolu’dan aldığı çok açıktır. Anadolu Kibele ve Artemis gibi tanrıçalara sahip olmasının yanında, kültürel olarak da tabiat ana, toprak ana gibi kavramlara da sahiptir.
Perge antik kenti sanki kendisini sadece güçlü kadınlara bırakmak istercesine tarihin değişik dönemlerinde bizlere farklı örnekler sunmaktadır. Antik dönem ana tanrıçalarından birisi olan Artemis’i bile kendi kültür ve inançlarına göre yorumlayıp Perge Artemis’i olarak karşımıza çıkarmaktadır. Sonrasında ise konumuz olan Plancia Magna’yı tarih sahnesine kazandırmıştır. Belki de en ilginç olanı tüm bu konuştuklarımızı, bugün haklarında bir çok bilgiye sahibi olduğumuz Perge antik kenti yaşayanlarını ve bu şehrin güçlü kadınlarını bizlere tanıtan ve bu uğurda bir ömür harcamış sevgi, hürmet ve minnetle andığımız Türkiye’nin ilk kadın arkeoloğu Jale İnan olmasıdır. Perge antik kenti kazılarında bir çok eseri gün yüzüne çıkarmış ve Antalya Müzesi’ne kazandırmıştır.
Kim bilir belki Perge’nin büyüsü halen devam etmektedir. En son bizlere kazandırmış olduğu değer Jale İnan hocamız. Peki sırada kim var dersiniz? Yaşayıp göreceğiz. İşte Perge antik kentini ziyaret etmemiz için yüzlerce nedenden sadece bir tanesi. Belki Perge bir sonraki sihirli dokunuşunu sizin için saklıyordur.
Ufuk PATUR
Profesyonel Turist Rehberi
Instagram: rehberle_geziyorum
Youtube: AntalyaKonuşalım
